Ürtiker (Kurdeşen)
Ciltte kabarıklık, kaşıntı ve kızarıklık semptomları ile görülen ve yanıp-sönen niteliğe sahip bir cilt hastalığıdır kurdeşen (ürtiker).
Birçok alt tipi bulunan ürtikerin sık rastlananları aşağıdaki gibidir:
Akut olağan ürtiker: 6 haftadan kısa bir süredir varolan ürtiker tipine denir.
Kronik olağan ürtiker: 6 haftadan daha uzun süreli olan ürtiker tipidir.
Anjioödem Nedir?
Ürtikerin, klasik belirtileri yanında şişme, yanma-batma hissinin eşlik ettiği çeşidine anjioödem denir. Vücudun bazı bölgelerinde daha sık rastlanır: Dudak, ağız içi veya göz kapakları gibi.
Ellerde oluşan şiş ve ağrıyla görülen anjioödem, ağızda oluştuğunda nefes ve yutma güçlüğü gibi hafife alınmayacak bulgularla seyredebilir. Ürtiker ve anjioödem birlikte görünebilir.
Neler Ürtiker ve Anjioödeme Yol Açabilir?
Derideki alerjik hücrelerden olan mast hücreleri, histamine salınımı nedeniyle ortaya ürtiker ve anjioödem çıkar. Hücrelerin uyarılması bazı faktörlerle ilişkilendirilir; örneğin, soğuk, yiyecekler, egzersiz, ilaç ve enfeksiyonlar… Kronik ürtikere sahip kişilerde kan içerisinde kendi vücuduna ait otoantikorlar, histamine salınımını uyarır.
Ürtiker- Anjioödem Bulguları Nelerdir?
Ürtiker yani kurdeşende ouşan kabarıklıklar, kaşıntı ve kırmızılık 24 saatte kaybolur. Bazen tam ortasından iyileşir ve iyileşme dönemi görüntüsü halka gibi olabilir.
Anjioödem dudak, avuç, ayaktabanı ve göz kapaklarında şişlik yaratabillir. Bulunduğu yere göre eğer ağızda bulunuyorsa nefes, yutma/yutkunma zorluğu verebilir.
Ürtikeri Tetikleyen Faktörler Nelerdir?
Aşağıdaki faktörler ürtiker ve anjioödem hastalığını tetikleyebilmektedir:
Fındık, alkol, domates, ceviz balık gibi yyiyecekler,
Enfeksiyon benzeri akut sorunlar,
Antibiyotik, kas gevşetici ve ağrı kesiciler aynı zamanda bazı tansiyon ilaçları…
Olağan Ürtiker Tanısı Nasıl Koyulur?
Tanı koyduran muayene bulgularına sahip bir rahatsızlıktır ürtiker. Neden kaynaklandığına ilişkin doktorun hasta ile iletişim kurması ve gerektiği takdirde test istemesi mümkündür.
Ürtikerin hastaya özel tetikleyicileri olabilir. Örneğin aşırı terleme, bazı yiyecekler, güneş vs. gibi
Olağan Ürtiker Tedavisi Nasıl Yapılır?
Cilt tedavilerinde sıklıkla belirtilen şey, öncelikle hastalığın ortaya çıkışına neden olan veya tetikleyen unsurlardan uzak kalmaktır.
Olağan ürtikerin tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar:
Şiddetli ve inatçı bir seyir izleyen ürtiker hastalarında siklosporin ve steroidler ya da omalizumab kullanılabilir.
Anjioödemin yarattığı şişkinlik durumu ise özellikle ağız ve yemek borusunda gerçekleştiğinde hayatı tehdid eden durumlar olması sebebiyle acilen yakın bir sağlık kuruluna başvurmalısınız.
Ürtikerin en yaygın ilaçlarından biri antihistaminikler’dir. Birçok bulguyu genelde düzenlemesi ve iyileştirmesi bakımından sık tercih edilir. Günlük olarak kullanılan bu ilaç başarılı bir tedavi için reçete edildiği gibi kullanılmaktadır. Yan etkileri arasında dikkat bozukluğu ve uyku hali bulunmaktadır. Bu ilacın ne kadar kullanılanacağına ise doktor ve hastanın koşulları karar vermektedir.
Ürtikerden Korunmanın Yolları
Ürtiker tetikleyicilerinden kaçınmak başlıca yoldur. O sebeple tetikleyicileri iyi bilmemiz gerekmektedir.
Zorlayıcı egzersiz, sıcaklık değişiminin uçlarda olduğu ortamlarda bulunmamak,
Alkol kullanmamak,
ACE intibitörleri içeren ilaçlardan kaçınmak (anjioödem hastaları ayrıca dikkat etmelidir),
Ağrı kesici ve asprini azaltmak, gerekmiyorsa hiç kullanmamak,
Katkı maddesi, kimyasal ve boya içeren maddelerden uzak durmak, ürtikerden korunmanın ve ürtikerin etkisini en aza indirmemiz için yapmamız gerekenlerdendir.